In deze leeswijzer geven wij u een overzicht van de opbouw van de begroting en lichten we een aantal algemene onderdelen toe.
Het "Besluit begroting en verantwoording (BBV)" schrijft voor welke onderdelen verplicht moeten zijn opgenomen in de begroting van een provincie. Onze begroting voldoet aan die voorschriften. Daarnaast is de begroting opgesteld volgens het door Provinciale Staten binnen de wettelijke kaders opgestelde format.
De begroting van de Provincie Noord-Holland is daarom als volgt opgebouwd:
Inleiding en samenvatting
Leeswijzer
Programmabegroting (BBV: Beleidsbegroting)
Programma’s (BBV: Programmaplan)
Paragrafen
Financiële begroting en meerjarenraming
Bijlagen
De samenvatting
De samenvatting geeft een overzicht van het ontstaan van het meerjarige begrotingssaldo. Alle mutaties vanaf de begroting van vorig jaar zijn hier opgenomen, zodat u in een oogopslag kunt zien wat er nieuw is in deze begroting. Er zijn geen beleidsinhoudelijke verhalen opgenomen in dit hoofdstuk, omdat uit uw evaluatie is gebleken dat door het toevoegen van beleidsmatige teksten al snel inconsistenties ontstaan met bijvoorbeeld de prioriteiten en output, zoals die bij de programma’s zijn opgenomen.
De programmabegroting
De programmabegroting is het hart van de inhoudelijke begroting. De programmabegroting is opgesteld volgens het door Provinciale Staten vastgestelde format en voldoet aan de eisen van het BBV.
Hier vindt u de begroting van de te realiseren output en de daarvoor benodigde budgetten. Deze hoofdstukken geven u inzicht in wat wij van plan zijn te doen en wat dat mag kosten.
De doelenboom
Ieder programma begint met een visuele weergave van de doelenboom. De bedoeling van de doelenboom is, dat door het opsplitsen van een abstract doel in steeds concretere kleine doelen, we uiteindelijk komen tot een goed controleerbaar en uitvoerbaar geheel. Alle doelen in een tak van de boom zijn dus logisch met elkaar verbonden. Door het beoordelen van deze logische verbindingen kunt u de effectiviteit van het beleid beoordelen. Hiermee beantwoorden we de vraag: “Doen we de goede dingen?”. We doen dit door de output en de doelen in te vullen in de zin: Wij willen <doel> en daarom hebben we < output>.
Prioriteiten en omgevingsfactoren
Na de doelenboom worden de prioriteiten van de provincie vermeld en de omgevingsfactoren die het bereiken van het doel zouden kunnen beïnvloeden.
Financiële tabel programmaniveau
De eerste financiële tabel in ieder programma is de budgettabel waarin de totale lasten en baten van dit programma staan vermeld. Iedere tabel is voorzien van een toelichting. In deze toelichting zijn de verschillen verklaard met de meerjarenraming uit de vorige begroting (Dus de jaarschijf 2016 uit de begroting van 2015). In de toelichting bij deze tabel vindt u alleen zogenaamde "niet neutrale" verschillen.
Waarom staan er bij een programma alleen niet neutrale verschillen verklaard? Dit is gedaan omdat de begroting noodzakelijkerwijs ook veel neutrale mutaties bevat, waaronder een aantal meer technisch administratieve.
Een verschil is neutraal als ergens anders in de begroting een even groot, tegengesteld verschil aanwezig is, dat uitdrukkelijk financieel technisch gerelateerd is en bedoeld voor hetzelfde onderwerp.
Neutrale verschillen bestaan onder andere uit de volgende gevallen:
Hogere of lagere baten en bijbehorende lasten
Een voorbeeld is een van het Rijk ontvangen doeluitkering. Een doeluitkering moet altijd aan een specifiek doel worden besteed. Als bekend wordt dat een uitkering wordt verhoogd of verlaagd, worden zowel de bijbehorende lasten als baten verhoogd of verlaagd.
Kasramingen van bestedingen uit reserve
Bij iedere begroting wordt zo goed mogelijk geraamd welke lasten in een jaar komen als gevolg van projecten die betaald worden uit de reserves. Vaak zijn dit projecten waarbij wij zelf weinig invloed hebben op het tempo van uitvoering. Voor deze projecten is het wel altijd zo dat de uitgaven in evenwicht zijn met de onttrekkingen aan de reserves. Hiervoor heeft PS bij de kaderbrief een beleidsregel vastgesteld.
Sommige reserves, zoals bijvoorbeeld TWIN-H, zijn niet aan één operationeel doel of zelfs één programma gekoppeld, maar gaan over meerdere programma's. Deze reserves zijn daarom ondergebracht in programma 8.
Bijvoorbeeld: in programma 2 is een project van € 2 miljoen begroot, in programma 5 een project van € 0,5 miljoen. De onttrekking aan de reserve TWIN-H van in totaal € 2,5 miljoen is begroot in programma 8. Het totale resultaat voor de jaarrekening is € 0.
Operationele doelen
Na de diverse programmaonderdelen volgt een sectie per operationeel doel. De indeling van de operationele doelen volgt de doelenboom. Bij de operationele doelen vindt u de begroting van de te realiseren output. Hier wordt de vraag beantwoord wat wij gaan doen.
Ook bij de operationele doelen vindt u een financiële tabel. Per programma tellen alle tabellen bij elkaar op tot de tabel bij het programma. In tegenstelling tot de tabel bij het programma zijn hier ook neutrale mutaties toegelicht. Bij iedere verklaring is vermeld of het een neutraal of een niet-neutraal verschil betreft.
De paragrafen
Na de 8 beleidsmatige programma’s vindt u de paragrafen. Paragrafen vormen een andere doorsnede door de begroting en gaan in op meer bedrijfsmatige onderdelen van de provinciale taken. Ook de paragrafen zijn grotendeels wettelijk voorgeschreven in het BBV. Informatie over de uitnutting van reserves is zowel opgenomen bij de toelichtingen op de operationele doelen (stortingen/onttrekkingen) en ook bij de in de financiële begroting opgenomen reserveverslagen. Daarmee wordt een volledig beeld gegeven van de stand van zaken rond de betreffende reserves en afdoende invulling gegeven aan de oorspronkelijke wens om een aparte paragraaf op te nemen.
De financiële begroting
De financiële begroting bestaat uit een aantal door BBV voorgeschreven tabellen. BBV schrijft voor dat deze tabellen financieel zijn toegelicht. Omdat in het door uw Staten voorgeschreven format deze toelichtingen ook al zijn opgenomen bij de programma’s, zijn deze hier niet herhaald, maar is een algemene toelichting opgenomen.